ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน (ศจช.) – สำนักงานเกษตรอำเภอหนองแซง

ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน หรือ ศจช. จัดตั้งขึ้นภายใต้แนวคิด “ชุมชนจะเข้มแข็งและยั่งยืน ต้องปฏิบัติโดยเกษตรกรเพื่อเกษตรกร” โดยเกิดจากการรวมกลุ่มของเกษตรกร เพื่อจัดการศัตรูพืชในพื้นที่ของตนเองและชุมชน เป็นกลไกและเครือข่ายในการแก้ปัญหาการระบาดของศัตรูพืชในพื้นที่ และเป็นศูนย์กลาง การเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของชุมชน ตามกระบวนการโรงเรียนเกษตรกร เพื่อให้เกษตรกรสามารถจัดการศัตรูพืชได้ด้วยตนเองอย่างครบวงจรและยั่งยืน โดยมีองค์ประกอบของ ศจช. 4 องค์ประกอบ ดังนี้

องค์ประกอบที่ 1 สมาชิก (Members)
กลุ่มเกษตรกรในชุมชนเดียวกันอย่างน้อย 30 ราย ที่มีปัญหาศัตรูพืชหรือต้องการเรียนรู้เรื่องการจัดการศัตรูพืช

องค์ประกอบที่ 2 คณะกรรมการบริหาร (Executive Committee)
ประกอบด้วยประธาน รองประธาน กรรมการ และเลขานุการ เหรัญญิก ตามความเหมาะสม มีหน้าที่วางแผนและบริหารจัดการการดำเนินงานของ ศจช.

องค์ประกอบที่ 3 สถานที่ตั้ง (Location)
ควรอยู่ในชุมชนที่เกษตรกรสามารถเดินทางไปมาได้อย่างสะดวก มีพื้นที่เพียงพอสำหรับสมาชิกในการร่วมกิจกรรมต่างๆ

องค์ประกอบที่ 4 แปลงติดตามสถานการณ์ศัตรูพืช (Pest Monitoring Plot)
เป็นแปลงที่ใช้เป็นแหล่งเรียนรู้และฝึกปฏิบัติสำหรับเกษตรกร ใช้ในการสำรวจสถานการณ์ศัตรูพืช, ศัตรูธรรมชาติ และ สภาพแวดล้อม การเก็บข้อมูลอย่างต่อเนื่อง อย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง ตลอดฤดูกาลเพาะปลูก

ปัจจุบัน ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน (ศจช.) ในพื้นที่อำเภอหนองแซง มีจำนวน 2 ศูนย์ ได้แก่

ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนตำบลเขาดิน-ม่วงหวาน สมาชิกจำนวน 35 ราย
ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชนตำบลโคกสะอาด สมาชิกจำนวน 35 ราย

เน้นการจัดการศัตรูพืชโดยวิธีผสมผสาน (Integrated Pest Management – IPM) คือ การใช้หลายวิธีการร่วมกันอย่างยั่งยืน เพื่อควบคุมศัตรูพืช โดยเริ่มจาก การป้องกัน ด้วยการปลูกพืชให้แข็งแรงและสมบูรณ์, การเฝ้าระวัง ด้วยการตรวจแปลงอย่างสม่ำเสมอ, และ การควบคุม ด้วยวิธีทางชีวภาพ, ทางกายภาพ, หรือทางเขตกรรม ก่อนพิจารณาใช้สารเคมีอย่างเหมาะสมและจำเป็นเท่านั้น
ถ่ายทอดเทคโนโลยีและนวัตกรรมกรรมที่ถูกต้อง เหมาะสม ปลอดภัย ตามหลัก
BCG Model คือ โมเดลเศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว
(Bio-Circular-Green) ซึ่งเป็นแนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจแบบองค์รวมที่เน้นการใช้เทคโนโลยี นวัตกรรม และวิทยาศาสตร์ มาช่วยยกระดับการใช้ทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพให้เกิดมูลค่าเพิ่ม โดยมีเป้าหมายเพื่อการเติบโตทางเศรษฐกิจที่ยั่งยืน ควบคู่ไปกับการพัฒนาสังคมและการรักษาสิ่งแวดล้อม